Stress
Laten we eens stilstaan bij het feit dat stress een natuurlijk onderdeel is van ons leven. Het maakt deel uit van de reis die we als mens afleggen, waarbij we waardevolle ervaringen opdoen, zelfs als dat soms uitdagingen met zich meebrengt. Het is belangrijk om te begrijpen dat ons brein in de eerste plaats gericht is op veiligheid, nog meer dan op ons geluk. Wanneer we ons veilig voelen, kunnen we gezond en nieuwsgierig gedrag vertonen, waardoor we kunnen groeien.
Maar wat veroorzaakt eigenlijk die plotselinge veranderingen in ons gedrag en onze emoties? Welke factoren spelen een rol in dit complexe proces?
Door bewust te worden van wat stress precies inhoudt en hoe het ons gedrag beïnvloedt, kunnen we met zelfvertrouwen en zonder oordeel naar onszelf kijken. Dit geeft ons inzicht in de werking van ons brein en in wie we als individu zijn. Op die manier kunnen we een solide basis creëren op zowel lichamelijk, mentaal als emotioneel vlak, wat ons helpt om veerkrachtig te zijn en ons welzijn te bevorderen.
Het brein
De veiligheid van ons brein is werkelijk van vitaal belang. Wanneer we ons niet veilig voelen, bijvoorbeeld wanneer we vernederd, emotioneel tekortgedaan of mishandeld worden, heeft dit directe invloed op ons gedrag. Ons hele neurobiologische systeem raakt ontregeld en we belanden in een staat van stress, ook wel bekend als de “beveiligingsmodus”. In deze modus lijkt alles veel moeilijker, niets gaat vanzelf en alles vereist een enorme inspanning van onze wilskracht.
Ons brein werkt grotendeels automatisch, en wanneer het onder stress staat, kan dit leiden tot moeilijk gedrag. Dit betekent niet dat jij als persoon intrinsiek moeilijk bent, maar eerder dat je brein zich in een stressvolle toestand bevindt, wat op zijn beurt invloed heeft op je gedrag. Met andere woorden, je kunt een verbonden brein hebben, waarin beide hersenhelften goed samenwerken en je gedrag ondersteunen (groeimodus). Aan de andere kant kun je een brein hebben dat onder stress staat, waarbij één van de hersenhelften de overhand heeft en je gedrag beïnvloedt. Om het leven te leiden zoals je graag wilt, is het essentieel om niet voortdurend getriggerd of verstoord te worden door stress uit het verleden. Gelukkig kan deze stress verminderen wanneer je brein in een staat van verbondenheid verkeert.
Functies van het brein
Om op een effectieve manier met stress om te gaan, is het waardevol om je bewust te worden van je eigen gedachten en emoties, en om te begrijpen hoe jouw brein functioneert. De ‘ALIGN je Brein’ methode biedt een warme en ondersteunende benadering om stress te verminderen en een gezonde balans te vinden.
‘ALIGN je Brein’ focust zich op het vergroten van jouw bewustzijn en het herstellen van de staat van het verbonden brein, waarbij beide hersenhelften harmonieus samenwerken. Deze staat van verbondenheid heeft een positieve invloed op zowel je gedrag als je omgeving. Het begint met het begrijpen van de schakelaar in jouw brein, die standaard op ‘veiligheid’ staat. Deze veilige stand is cruciaal voor je brein om optimaal te kunnen functioneren en floreren.
In onze moderne wereld worden we voortdurend blootgesteld aan allerlei stressfactoren. Denk aan de druk op het werk, financiële zorgen, conflicten en de overweldigende stroom van informatie die we dagelijks moeten verwerken. Al deze factoren kunnen bijdragen aan stress. Laten we ook de rol van interne factoren niet vergeten, zoals cognitieve factoren, gezondheidsproblemen, gebrek aan zelfzorg, beperkte vaardigheden of onrealistische verwachtingen. Deze interne factoren kunnen op hun beurt ook stress veroorzaken of versterken. Door bewust te zijn van zowel de externe als interne stressfactoren, kun je stappen zetten om jouw welzijn te bevorderen en veerkracht op te bouwen.
Gevolgen van stress
De impact van stress kan zowel lichamelijk als mentaal behoorlijk zijn. Langdurige stress kan leiden tot uitputting, slaapproblemen, spijsverteringsproblemen, een verzwakt immuunsysteem en andere gezondheidsproblemen. Mentale gevolgen omvatten onder andere angstgevoelens, depressie, prikkelbaarheid en concentratieproblemen.
Ons brein functioneert op verschillende manieren, afhankelijk van de situatie. In een staat van verbondenheid staan we in contact met anderen en ervaren we een natuurlijke flow. Tijdens stress volgt ons brein echter een ander patroon. Bij een gestrest brein is ofwel de linkerhersenhelft overactief, ofwel de rechterhersenhelft. De andere helft is niet beschikbaar en kan dus niet worden benut. Tijdens stress worden zintuiglijke waarnemingen niet samengevoegd tot een herinnering zoals normaal, maar opgeslagen als triggers in de amygdalae (het centrum voor angst en bescherming). Als reactie op deze triggers begint de amygdalae de hele omgeving te scannen op vergelijkbaar gevaar. Telkens wanneer vergelijkbare triggers zich voordoen, stuurt de amygdalae onmiddellijk een beschermingsimpuls naar het lichaam, wat resulteert in algemene stress.
Dit proces is een oud mechanisme dat plaatsvindt. We hebben drie verschillende lagen in ons brein, en ons reptielenbrein reageert op onveiligheid. Zodra de alarmsignalen in de amygdalae geactiveerd worden, reageert ons hele systeem op het gevoel van onveiligheid. Deze reactie is vaak overdreven, wat betekent dat ons lichaam, zelfs in een situatie die eigenlijk niet onveilig is, toch reageert op stress. De amygdalae en de thalamus hebben hierin geen besef van tijd. Met andere woorden, iets wat in het verleden is gebeurd, kan dezelfde stressreactie oproepen als iets wat nu gebeurt (triggerpunten).
Hoe komt dat dit gebeurt?
Het reticulair activeringssysteem (RAS) zet ons hele lichaam in de alarmstand, wat een krachtige reactie teweegbrengt. Onze bijnieren produceren direct stresshormonen, die naar ons hart worden gestuurd en ervoor zorgen dat het sneller klopt. We gaan sneller ademen, onze spijsvertering vertraagt en we beginnen te zweten. Het hele systeem bereidt zich voor op vechten, vluchten of bevriezen.
Wanneer we in de alarmfase belanden, treden stressreacties op. In eerste instantie kunnen we een vechthouding aannemen, waarbij we denken: “Ik kan dit aan, ik kan hiermee omgaan.” Vluchten treedt op wanneer we het gevoel hebben dat ontsnappen nog mogelijk is. Bevriezen komt voor wanneer we ons overweldigd voelen en het idee hebben dat er geen uitweg is, dus ondergaan we het.
Zodra we stress ervaren, verandert onze perceptie en zien we anderen als bedreigend, wat resulteert in een gevoel van zelfverdediging.
Stress heeft een dus een enorme impact! Het beïnvloedt ons hele lichaam, ons functioneren, onze gedachten, onze emoties, onze interne en externe communicatie, onze waarden, ons vermogen om actie te ondernemen, de effectiviteit van ons werk en onze interacties met anderen. Er is een aanzienlijk verschil tussen een verbonden brein en een brein dat onder stress staat. Wanneer we gestrest zijn, raken we afgeleid en kunnen we niet de dingen doen die we eigenlijk zouden moeten doen. Met andere woorden, we kunnen dan niet ten volle genieten van ons leven en gelukkig zijn.
Opmerken van de 3 fasen
Stress onthult zichzelf in drie fasen die allemaal verband houden met ons waarnemingssysteem. Onze zintuigen – het zicht, de geur, het gehoor, de smaak, de tastzin en de beweging – zijn voortdurend bezig met waarnemen. Alle informatie die hieruit voortkomt, stroomt eerst door ons brein en passeert onze alarmcentra, de amygdalae (bestaande uit twee delen, net als onze hersenen). De amygdalae beoordelen of de huidige situatie veilig is. Zodra de amygdalae signalen herkennen van eerdere ervaringen, reageren ze alsof ze op dit moment plaatsvinden!
Voor ons brein betekent een gevoel van controleverlies altijd een vorm van trauma!
Laten we naar de drie fasen kijken:
1.Lichaamsrespons: fysieke reacties en sensaties.
2. Lichamelijke stressreactie: vechten, vluchten of bevriezen.
3. Stressgedrag: gedrag dat probeert je in veiligheid te brengen.
Dit gedrag is vaak niet passend bij de huidige situatie waarin je je bevindt.
Met andere woorden, wanneer je brein in een staat van stress raakt, ervaar je een lichamelijke reactie die al je lichaamssystemen belast. Zodra je brein iets als gevaarlijk waarneemt, geeft het een algemeen alarmsignaal af. De amygdalae reageren direct, wat leidt tot voelbare angst en frustratie in je lichaam. Je verliest onmiddellijk de controle en de amygdalae nemen de leiding.
Vaak probeer je dit te maskeren door jezelf in te houden, je mond te houden en beleefd te blijven, maar van binnen voelt het verre van oké. Je lichaam ervaart enorme belasting. Daarom is het belangrijk om je bewust te worden van hoe je lichaam aanvoelt in dergelijke situaties. We zijn vaak zo gewend geraakt aan verschillende stressreacties of het negeren van lichamelijke sensaties dat we ons niet eens meer bewust zijn van wat er eigenlijk allemaal in ons lichaam gebeurt.
Bewustwording zonder oordeel
Het hebben van oordelen blokkeert je en veroorzaakt een vicieuze cirkel. Daarom is het belangrijk om jezelf te blijven ‘trainen’ in het observeren zonder te oordelen! Gedrag, inclusief je eigen gedrag, komt voort uit een brein dat verbonden is of een brein dat stress ervaart. Wees je hiervan bewust. Het is ook niet jouw schuld dat je gestrest raakt. Stress is het gevolg van eerdere momenten van controleverlies en trauma, vooral uit je jeugd of jongvolwassenheid. Telkens wanneer je controleverlies ervaart, activeert je brein alarmen die leiden tot een lichamelijke stressreactie en de bekende symptomen van stress. Zolang je stressreactie actief is, zul je stressvol gedrag vertonen dat past bij de situatie.
Stress is eigenlijk een automatische reactie van zowel je brein als je lichaam. Het is dus NIET jouw schuld! Dit geldt trouwens voor iedereen die stress ervaart. Niemand kiest er bewust voor; het is een automatische reactie. Het is uiterst belangrijk om mild te zijn tegenover jezelf en anderen wanneer ze onder stress staan en daardoor moeilijk gedrag vertonen. Het is een typisch verschijnsel bij stress en niet kenmerkend voor jou of voor hen.
Wat je wel kunt kiezen, is leren hoe je de zintuiglijke signalen die je stress bezorgen en de triggers die je alarmcentra activeren, kunt scheiden van je alarmcentra. Let op, want niet alleen zintuiglijke signalen kunnen je triggeren, maar ook gevoelens en gedachten. Alle prettige gevoelens horen bij veiligheid en welzijn, maar zodra je lichaam in de stressmodus belandt, voel jij je ongemakkelijk, gefrustreerd, bang, boos of verdrietig. Deze onaangename gevoelens zijn het gevolg van een lichamelijke stressreactie.
Leer aandacht te hebben voor hoe jij je voelt, omdat gevoelens en emoties fungeren als een kompas! Wees je ook bewust van je onderliggende mindset! Als je onderbewuste mindset gericht is op groei, ontwikkeling en liefde, voel jij je goed wanneer je je daarop richt en voel je je slecht wanneer het tegenzit. Heb je een onbewuste negatieve mindset, dan zal het voor jou helemaal kloppen wanneer iets negatief uitpakt voor je en zul jij je schuldig voelen wanneer iets goed gaat. Het is daarom ook belangrijk dat je leert hoe jij jouw brein in de juiste mindset kunt brengen!
ALIGN JE BREIN
ALIGNS is er om je te helpen. Ontdek hoe jij je brein weer in evenwicht kunt brengen, zodat je snel weer kunt genieten van een verbonden brein. De methodiek, een unieke combinatie van de ‘ABC-ontstressmethode’ van Live the Connection en mijn energiewerk, brengt een transformerende beweging teweeg in je brein en jouw energiesysteem. Je leert om de juiste stappen te nemen wanneer je stress ervaart, zodat jij direct de schadelijke gevolgen van stress zelf kunt stoppen. De aanpak is holistisch en zeer effectief, waardoor je niet alleen stress kunt verminderen, maar ook de oorzaken ervan kunt aanpakken. Ik sta klaar om je te begeleiden op je pad naar innerlijke balans en welzijn. Ga je mee op reis?
Bron: Live the Connection, Bruce Lipton, Angel Diaz.
